برنامه کوددهی سیر در ایران
برنامه تغذیه سالیانه سیر (Garlic) – بر پایه کودهای مایع فارمونتی و کودهای پایه کشاورزی ایران
(ویژه کشت آبی در مناطق سرد و نیمهخشک ایران مانند همدان، خراسان، فارس، اصفهان، زنجان و اردبیل)
اهداف
افزایش ریشهزایی و استقرار اولیه، تحریک رشد رویشی و غدهزایی، افزایش وزن و یکنواختی حبهها، بهبود طعم و ماندگاری، افزایش مقاومت به بیماریهای قارچی (پوسیدگی سفید، فوزاریوم) و ارتقای حاصلخیزی خاک برای کشتهای متوالی.
پیشنهادات اقلیمی و مکملهای پایه
| منطقه | ویژگی خاک و آب | پیشنهاد مصرف پایه |
|---|---|---|
| همدان، زنجان، اردبیل | خاک سرد و نیمهقلیایی | ۵–۸ تن کود دامی پوسیده در پاییز + ۲۰۰ کیلوگرم فسفامید پیشکاشت |
| خراسان و اصفهان | خاک نیمهقلیایی، سبک | ۸ تن کود دامی + ۳۰۰ کیلوگرم اوره در سه نوبت + ۵ لیتر پرولومیک قبل از کاشت |
| فارس و کرمان | خاک قلیایی و کمفسفر | ۸–۱۰ تن کود دامی + ۵ لیتر اسید سولفونیک در اولین آبیاری |
| خوزستان و ایلام | خاک سنگین، گاهی شور | ۸ تن کود دامی + ۵ لیتر اسید سولفونیک در هر ۴۵ روز آبیاری |
شرایط خاک
- pH 6.0–7.5: شرایط ایدهآل برای تشکیل حبههای متراکم و جذب یکنواخت عناصر.
- pH 7.5–8.5: استفاده از کودهای اسیدی مانند فسفامید و پرولومیک برای افزایش جذب فسفر.
- pH بالاتر از ۸.۵: اصلاح خاک با مصرف دورهای اسید سولفونیک (۳–۵ لیتر در هر ۴۵ روز آبیاری).
برنامه ماهبهماه سیر (کشت آبی)
| ماه | فاز رشدی | محصول | روش مصرف | مقدار مصرف | توضیح |
|---|---|---|---|---|---|
| مهر–آبان | کاشت و استقرار اولیه | فسفامید (MAP 8-34) + پرولومیک | آبیاری | هرکدام ۵ لیتر در هکتار | افزایش استقرار حبهها، تحریک ریشه و رشد اولیه |
| آبان–آذر | رشد رویشی | پرولومیک | آبیاری | ۵–۱۰ لیتر در هکتار | افزایش جذب عناصر و فعالیت میکروبی خاک |
| دی | رشد فعال برگها | اکتیو پلاس + بایومکس | آبیاری | اکتیو پلاس ۵–۱۰ لیتر + بایومکس ۵ لیتر در هکتار | تقویت رشد سبزینه، افزایش فتوسنتز و سلامت گیاه |
| بهمن | آغاز تشکیل غده | اکتیو پلاس + فسفامید | آبیاری | اکتیو پلاس ۱۵–۲۰ لیتر + فسفامید ۵ لیتر در هکتار | تحریک غدهزایی و افزایش تعداد حبهها |
| اسفند | توسعه غده | پتاسیمکس | آبیاری | ۵ لیتر در هکتار | افزایش اندازه، رنگ و ماندگاری سیر |
| فروردین | رسیدگی نهایی | تری پرو (20-20-20+TE) | آبیاری | ۵ لیتر در هکتار | تأمین متعادل عناصر اصلی و ریزمغذی برای تکمیل غده |
| اردیبهشت | پیش از برداشت | پرولومیک | آبیاری | ۵–۱۰ لیتر در هکتار | احیای خاک، افزایش مقاومت گیاه و کیفیت ذخیره محصول |
نکات فنی و ترکیبی
- اوره: ۲۰۰–۲۵۰ کیلوگرم در سه نوبت (پایه، رشد رویشی، غدهزایی).
- کود دامی: ۸–۱۰ تن در هکتار برای بهبود بافت خاک و افزایش ظرفیت نگهداری آب.
- فسفامید: تأمین سریع فسفر و تحریک ریشه در مراحل ابتدایی رشد.
- اکتیو پلاس: نقش کلیدی در غدهزایی و افزایش تعداد و وزن حبهها؛ مصرف کل ۲۰–۳۰ لیتر در دو نوبت اصلی.
- بایومکس: افزایش فتوسنتز و مقاومت به سرما.
- پرولومیک: افزایش نفوذپذیری خاک و کاهش قلیاییت، مؤثر در جذب ریزمغذیها.
- پتاسیمکس: افزایش کیفیت غده، رنگ، طعم و ماندگاری محصول در انبار.
- اسید سولفونیک: اصلاح pH و کاهش اثرات نمک در مناطق قلیایی یا شور.
- برای کنترل قارچهای خاکزاد (فوزاریوم، سفیدک)، محلولپاشی اکتیو پلاس با غلظت ۳ لیتر در ۱۰۰۰ لیتر آب مؤثر است.
توضیح تفاوت کود مایع و جامد
کودهای مایع جذب سریع دارند و در مراحل بحرانی مانند رشد رویشی و غدهزایی، مؤثرترین نقش را دارند.
کودهای جامد نقش اصلاح خاک و تغذیه پایدارتر را ایفا میکنند.
در خاکهای قلیایی، استفاده از کودهای مایع اسیدی و کلاتهشده فارمونتی باعث افزایش جذب عناصر، کاهش بیماریهای قارچی و افزایش عملکرد و ماندگاری سیر میشود.