برنامه کوددهی سبزیهای برگی (سبزیجات خوراکی مانند جعفری، ریحان، تره، گشنیز، نعناع، اسفناج، شوید
برنامه تغذیه سالیانه سبزیهای برگی (سبزیجات خوراکی مانند جعفری، ریحان، تره، گشنیز، نعناع، اسفناج، شوید و ...) – بر پایه کودهای مایع فارمونتی و استانداردهای بینالمللی
(قابل اجرا برای مزارع آبی مناطق معتدل و گرم ایران مانند خراسان، البرز، فارس، اصفهان، قم، گلستان و مازندران)
اهداف
افزایش سبزینگی و عطر، جلوگیری از زردی و پژمردگی، افزایش تراکم و سرعت رشد مجدد پس از برداشت، کاهش تجمع نیترات، افزایش دوام محصول پس از برداشت و بهبود طعم و رنگ برگها.
خصوصیات فیزیولوژیک و تغذیهای
سبزیهای برگی دارای دوره رشد کوتاه (۲۰ تا ۵۰ روز) هستند و بیشتر جذب عناصر را از لایه سطحی خاک انجام میدهند.
به همین دلیل استفاده از کودهای مایع و سریعالجذب مانند اکتیو پلاس، بایومکس و فسفامید اهمیت زیادی دارد.
فسفر و آهن نقش کلیدی در سبزینگی و رشد ریشه دارند، درحالیکه نیتروژن زیاد باعث تجمع نیترات و کاهش ماندگاری میشود.
شرایط خاک و آب
| نوع خاک | ویژگی | راهکار اصلاحی |
|---|---|---|
| pH 6.5–7.5 | بهترین شرایط جذب عناصر | برنامه پایه کفایت میکند. |
| pH 7.5–8.5 | خاک قلیایی، معمول ایران | پرولومیک هر ۲۰ روز ۵ لیتر برای آزادسازی عناصر. |
| pH بالاتر از ۸.۵ یا آب سخت | شوری بالا، قفل فسفر | اسید سولفونیک ۳ لیتر در هر آبیاری دوم. |
برنامه تغذیه برای سبزیهای برگی (کشت آبی)
| زمان رشد | مرحله | کود فارمونتی / مکمل | روش مصرف | مقدار | توضیح فنی |
|---|---|---|---|---|---|
| روز ۱–۳ پس از کاشت یا نشا | استقرار اولیه | فسفامید + پرولومیک | آبیاری | هرکدام ۵ L/ha | تحریک رشد ریشه، افزایش جوانهزنی و جلوگیری از بوتهمرگی |
| روز ۱۰–۱۵ | رشد رویشی اولیه | اکتیو پلاس + بایومکس | آبیاری | اکتیو پلاس ۵ L + بایومکس ۵ L/ha | افزایش سبزینگی، رشد برگ و تقویت فتوسنتز |
| روز ۲۰–۳۰ | رشد فعال برگ | اکتیو پلاس + زاپستو | آبیاری | هرکدام ۵ L/ha | افزایش ضخامت برگ، رنگ و عطر طبیعی |
| روز ۳۰–۴۰ | پیش از برداشت | پتاسیمکس + پرولومیک | آبیاری | هرکدام ۵ L/ha | افزایش دوام برگ پس از برداشت و کاهش نیترات |
| پس از برداشت / برای چین بعدی | احیای بوته | اکتیو پلاس | آبیاری | ۵ L/ha | تحریک رشد مجدد برگهای جدید |
محلولپاشی تکمیلی
| محلول | غلظت | زمان مصرف | هدف |
|---|---|---|---|
| اکتیو پلاس | ۲–۳ L در ۱۰۰۰ L آب | هر ۱۰–۱۵ روز | سبزینگی بیشتر، رفع زردی ناشی از کمبود آهن و منگنز |
| بایومکس | ۲ L در ۱۰۰۰ L آب | میانه رشد | افزایش فتوسنتز و کاهش تنش گرمایی |
| اسید سولفونیک | ۱ L در ۱۰۰۰ L آب | در صورت لکهبرگی قارچی یا سفیدک | ضد قارچ طبیعی و تنظیم pH سطح برگ |
نکات فنی و ترکیبی
- اکتیو پلاس: عنصر کلیدی در سبزینگی، رشد یکنواخت و افزایش عطر.
- فسفامید: تقویت سیستم ریشه و جذب بهتر عناصر.
- بایومکس: افزایش کلروفیل و مقاومت به گرما.
- زاپستو: تأمین عناصر ریزمغذی مانند روی و آهن برای رنگ طبیعی.
- پتاسیمکس: افزایش دوام برگ و طعم محصول.
- پرولومیک: بهبود ساختمان خاک و جذب عناصر در خاکهای قلیایی.
- اسید سولفونیک: کاهش شوری و کنترل بیماریهای قارچی سطحی.
کودهای پایه (غیر فارمونتی)
- کود دامی پوسیده: ۵ تن/ha قبل از کاشت برای افزایش مواد آلی.
- اوره: حداکثر ۱۰۰ kg/ha (به دو نوبت تقسیم شود تا تجمع نیترات کاهش یابد).
- سولفات پتاسیم: ۵۰ kg/ha در زمان رشد فعال برگ.
جمعبندی علمی
در سبزیجات برگی، جذب سریع عناصر حیاتی است.
برنامه ترکیبی فسفامید + اکتیو پلاس + بایومکس + پتاسیمکس + پرولومیک بیشترین اثر را در سبزینگی، عطر و دوام برگ دارد.
در خاکهای قلیایی ایران، استفاده از اسید سولفونیک در آبیاری دوم و محلولپاشی اکتیو پلاس باعث افزایش کیفیت و ماندگاری تا ۲ برابر نسبت به تیمار شاهد میشود.