برنامه کوددهی هلو در ایران
برنامه تغذیه سالیانه هلو (Peach) – بر پایه کودهای مایع فارمونتی و اصول فیزیولوژی میوههای هستهدار
(قابل اجرا برای باغات آبی در استانهای فارس، کرمان، خراسان، آذربایجان، قزوین، مازندران، البرز و اصفهان)
اهداف
افزایش رشد متعادل شاخه و برگ، تحریک گلدهی و افزایش میوهگیری، کاهش ریزش میوهچه، بهبود رنگ، طعم و ماندگاری میوه، افزایش مقاومت به تنش خشکی، گرما و بیماریهای قارچی، و اصلاح خاکهای قلیایی برای جذب مؤثر عناصر غذایی.
خصوصیات فیزیولوژیک و اقلیمی
درخت هلو دارای رشد سریع و میوههای بسیار حساس به نوسانات تغذیهای است.
نیاز بالا به پتاسیم و کلسیم دارد و در مقابل نیتروژن زیاد دچار رشد رویشی بیثمر میشود.
در خاکهای آهکی ایران، کمبود آهن، روی، بور و کلسیم شایع است؛ بنابراین استفاده از کودهای مایع اسیدی، کلاته و سریعالاثر ضرورت دارد.
شرایط خاک
| نوع خاک | ویژگی | راهکار اصلاحی |
|---|---|---|
| pH 6.5–7.5 | شرایط مناسب | برنامه پایه کفایت میکند. |
| pH 7.5–8.5 | قلیایی متوسط | پرولومیک ۵ لیتر در هر ۶۰ روز. |
| pH بالاتر از ۸.۵ | قلیایی و شور | اسید سولفونیک ۳–۵ لیتر در هر آبیاری دوم + پرولومیک متناوب. |
برنامه ماهبهماه هلو (کشت آبی)
| ماه | فاز رشدی | کود فارمونتی / مکمل | روش مصرف | مقدار مصرف | توضیح فنی |
|---|---|---|---|---|---|
| اسفند | بیداری درخت | فسفامید + پرولومیک | آبیاری | هرکدام ۵ L/ha | تحریک ریشه و آزادسازی عناصر تثبیتشده در خاک |
| فروردین | رشد رویشی و گلدهی | اکتیو پلاس + بایومکس | آبیاری | اکتیو پلاس ۱۰ L + بایومکس ۵ L/ha | افزایش سبزینگی و مقاومت به تنش سرمای بهاره |
| اردیبهشت (اواسط) | تشکیل میوه | اکتیو پلاس + فسفامید | آبیاری | اکتیو پلاس ۱۵ L + فسفامید ۵ L/ha | افزایش گلدهی مؤثر و جلوگیری از ریزش اولیه میوه |
| خرداد | رشد و پر شدن اولیه میوه | زاپستو (6-8-25+TE) + پتاسیمکس | آبیاری | هرکدام ۵ L/ha | افزایش حجم میوه و تقویت بافت گوشت |
| تیر | رشد نهایی و رنگگیری | اکتیو پلاس + پتاسیمکس | آبیاری | اکتیو پلاس ۱۰ L + پتاسیمکس ۵ L/ha | افزایش قند، رنگ و استحکام پوست |
| مرداد | تکمیل رسیدگی | پتاسیمکس | آبیاری | ۵–۷ L/ha | بهبود طعم، قند و کاهش ترک خوردگی پوست |
| شهریور | پس از برداشت | پرولومیک + اسید سولفونیک | آبیاری | پرولومیک ۵ L + اسید سولفونیک ۳–۵ L/ha | احیای خاک و افزایش ذخیره غذایی در ریشه |
محلولپاشی تکمیلی
| زمان | محلول | غلظت | هدف |
|---|---|---|---|
| پیش از گلدهی | اکتیو پلاس + بایومکس | ۲ + ۲ L در ۱۰۰۰ L آب | تحریک گلدهی و افزایش سبزینگی |
| پس از ریزش گل | بایومکس | ۲ L در ۱۰۰۰ L آب | تقویت برگ و کاهش تنش حرارتی |
| رشد میوه | پتاسیمکس + کلسیم کلراید | ۲ + ۳ kg در ۱۰۰۰ L آب هر ۱۵ روز | افزایش قند، جلوگیری از پوسیدگی و لکه تلخ |
| پس از برداشت | اکتیو پلاس | ۳ L در ۱۰۰۰ L آب | احیای شاخهها و افزایش دوام برگ |
نکات فنی و ترکیبی
- اکتیو پلاس: نقش کلیدی در افزایش رشد، گلدهی و رنگ میوه؛ مصرف کل سالانه ۳۰–۴۰ L/ha.
- فسفامید: تأمین فسفر محلول و افزایش توان ریشه در خاکهای آهکی.
- بایومکس: بهبود فتوسنتز و افزایش مقاومت به گرما.
- زاپستو (6-8-25+TE): تأمین پتاسیم و ریزمغذیها برای رشد میوه.
- پتاسیمکس: افزایش طعم، قند و کاهش ترک پوستی.
- پرولومیک: اصلاح خاک و افزایش دسترسی عناصر.
- اسید سولفونیک: کاهش pH خاک و افزایش جذب عناصر فلزی.
- کلسیم کلراید: تقویت بافت میوه و افزایش ماندگاری پس از برداشت.
کودهای پایه (غیر فارمونتی)
- کود دامی پوسیده: ۸–۱۰ تن/ha در زمستان.
- اوره: ۱۵۰–۲۰۰ kg/ha در دو نوبت (بهار و اوایل تابستان).
- سولفات پتاسیم: ۱۵۰ kg/ha در خرداد.
- کلسیم کلراید: ۳–۵ kg در ۱۰۰۰ L آب هر ۱۵ روز از خرداد تا برداشت (۳–۵ نوبت).
جمعبندی علمی
هلو در مراحل رشد میوه به پتاسیم و کلسیم بالایی نیاز دارد و مصرف متعادل نیتروژن اهمیت حیاتی دارد.
برنامه ترکیبی فسفامید + اکتیو پلاس + پتاسیمکس + پرولومیک + بایومکس بیشترین بازده را در افزایش کیفیت، رنگ و دوام میوه نشان داده است.
در مناطق با خاک قلیایی، استفاده از اسید سولفونیک در پایان هر دو آبیاری باعث افزایش جذب عناصر و بهبود رنگ برگ تا ۲۰٪ و افزایش وزن میوه تا ۱۵٪ نسبت به حالت شاهد میشود.