برنامه کوددهی گیلاس در ایران
برنامه تغذیه سالیانه گیلاس (Prunus avium L.) – طراحیشده بر پایه کودهای مایع فارمونتی با رویکرد افزایش باردهی، کیفیت میوه و مقاومت به تنشهای محیطی
(قابل اجرا در استانهای آذربایجان شرقی و غربی، خراسان رضوی، همدان، قزوین، کردستان و مناطق سردسیر کوهپایهای)
اهداف
افزایش تشکیل جوانههای گل، افزایش درصد تلقیح و میوهنشینی، افزایش وزن و درخشندگی میوه، پیشگیری از ترک خوردگی در بارانهای فصل برداشت، افزایش مقاومت به سرمای دیررس و بهبود رنگ میوه.
ویژگیهای فیزیولوژیکی
گیلاس به خاکهای نسبتاً سبک و با زهکشی بالا نیاز دارد و به کمبود کلسیم، بور، روی و پتاسیم حساس است.
در خاکهای آهکی و با pH بالا، جذب ریزمغذیها کاهش مییابد که با استفاده منظم از پرولومیک و اسید سولفونیک اصلاح میشود.
تمرکز اصلی تغذیه باید بر تقویت جوانههای گل در سال قبل از باردهی و تثبیت میوه در بهار باشد.
شرایط خاک
| نوع خاک | ویژگی | راهکار اصلاحی |
|---|---|---|
| pH 6.5–7.5 | مناسب | اجرای برنامه پایه کافی است. |
| pH 7.5–8.5 | قلیایی متوسط | پرولومیک ۵ L/ha هر ۴۵ روز. |
| pH بالاتر از ۸.۵ یا خاک آهکی سنگین | جذب ضعیف عناصر | اسید سولفونیک ۳–۵ L/ha در هر آبیاری دوم. |
برنامه تغذیه گیلاس (کشت آبی)
| مرحله | زمان | فاز رشدی | کود فارمونتی / مکمل | روش مصرف | مقدار مصرف | هدف و توضیح فنی |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | اسفند (قبل از تورم جوانه) | بیداری و تحریک ریشه | فسفامید + پرولومیک | آبیاری | هرکدام ۵ L/ha | افزایش ریشهزایی و تحریک جوانههای گل |
| ۲ | فروردین | تورم جوانه و گلدهی | اکتیو پلاس + بایومکس + زینک پلکس | آبیاری | ۱۰ + ۵ + ۲ L/ha | افزایش گردهزایی و تثبیت گل |
| ۳ | اردیبهشت | تشکیل میوه | اکتیو پلاس + پتاسیمکس + کلبومکس | آبیاری | ۱۰ + ۵ + ۵ L/ha | افزایش تشکیل میوه و جلوگیری از ریزش |
| ۴ | خرداد | رشد و رنگگیری میوه | پتاسیمکس + کلبومکس | آبیاری | هرکدام ۵ L/ha | افزایش درخشندگی و سفتی میوه |
| ۵ | پس از برداشت | بایومکس + پرولومیک | آبیاری | هرکدام ۵ L/ha | بازسازی ذخایر غذایی در ریشه | |
| ۶ | پاییز (قبل از خزان) | خواب زمستانی | اکتیو پلاس + اسید سولفونیک | آبیاری | ۵ + ۳–۵ L/ha | تقویت بافت چوبی و مقاومت به سرما |
محلولپاشی تکمیلی
| زمان | ترکیب | مقدار در ۱۰۰۰ L آب | هدف |
|---|---|---|---|
| قبل از گلدهی | اکتیو پلاس + زینک پلکس + منگارد | ۲ + ۱ + ۱ L | افزایش گلدهی و جلوگیری از نارسایی گرده |
| تشکیل میوه | پتاسیمکس + کلبومکس | ۲ + ۲ L | افزایش وزن، سفتی و ماندگاری میوه |
| رشد میوه (۲ هفته قبل از برداشت) | اکتیو پلاس + کلبومکس | ۲ + ۲ L | جلوگیری از ترک خوردگی در باران |
| پس از برداشت | بایومکس + پرولومیک | ۲ + ۲ L | تقویت برگ و احیای درخت برای سال بعد |
توضیحات فنی محصولات
- اکتیو پلاس: افزایش سبزینگی، گلدهی و مقاومت به تنش.
- فسفامید: افزایش رشد ریشه و تأمین فسفر قابل جذب.
- بایومکس: افزایش مقاومت در برابر تنش و کمک به ترمیم بافت پس از برداشت.
- پتاسیمکس: افزایش شیرینی، رنگ و کیفیت میوه.
- کلبومکس: تأمین کلسیم برای استحکام پوست و جلوگیری از ترکخوردگی.
- پرولومیک: اصلاح خاک، افزایش جذب عناصر در pH بالا.
- زینک پلکس و منگارد: افزایش گردهزایی و سلامت برگها.
- اسید سولفونیک: کاهش قلیاییت خاک و افزایش راندمان جذب.
کودهای پایه (در صورت نیاز)
- کود دامی پوسیده: ۸–۱۰ تن/ha در پاییز.
- گوگرد کشاورزی: ۱۰۰–۲۰۰ kg/ha در خاکهای آهکی.
- اوره: در سالهای با باردهی ضعیف، ۵۰ kg/ha اوایل بهار.
نتیجه مورد انتظار
- افزایش تعداد میوه تا ۲۰٪
- افزایش وزن میوه تا ۲۵٪
- کاهش ترکخوردگی و ریزش تا ۴۰٪
- افزایش رنگ و درخشندگی طبیعی
- افزایش عمر اقتصادی درخت تا بیش از ۲۵ سال
در مناطق سردسیر با خطر سرمای دیررس (همدان، خراسان شمالی)، استفاده از اکتیو پلاس + بایومکس قبل از تورم جوانه، مقاومت بافت را افزایش میدهد.
در مناطق گرمتر (قزوین، فارس)، مصرف پرولومیک + اسید سولفونیک منظم برای جذب بهتر عناصر در خاکهای آهکی ضروری است.